کلينيک کاردرماني آترا *** بکارگیری بروزترين روش ها و تکنيکهاي کاردرماني *** بيشتر از 14 سال سابقه کاردرماني در کلانشهر کرج *** دارای تيم درمان از درمانگران حرفه اي فارغ‌التحصیل از بهترين دانشگاههاي کشور *** بهترين و کاربلدترين کلینیک کاردرمانی در شهر کرج

اختلال اوتیسم

اختلال اوتیسم یک بیماری عصبی رشدی است. معمولاً در 3 سال اول زندگی تشخیص داده می شود. به طور کلی والدین زمانی که فرزندشان در رشد گفتار تاخیر داشته باشد، نگران می شوند. همچنین اگر روابط اجتماعی محدودی داشته باشد یا اینکه علایق و فعالیت های محدودی داشته باشد. کودک ممکن است از تماس مستقیم چشمی خودداری کند. رفتارهای عجیب و غریب مانند تمرکز بر روی قسمت هایی از اشیاء (مانند ماشین لباسشویی و یا چرخ چرخان ماشین اسباب بازی) از خود نشان بدهد. در کلینیک کاردرمانی آترا، بهترین کاردرمانی کرج، درمان اختلال اوتیسم به صورت حرفه‌ای انجام می‌گیرد.

علاوه بر این ممکن است حرکات غیرعادی، مانند تکان دادن دست، خود تحریکی یا راه رفتن روی انگشتان پا، وجود داشته باشد. اگرچه علت اوتیسم ناشناخته است؛ اما عموماً اعتقاد بر این است که ممکن است به دلیل عوامل متعددی باشد. بسیاری از شرایط ژنتیکی، محیطی، متابولیک و عصبی که بر عملکرد طبیعی مغز تأثیر می‌گذارند در حال تحقیق هستند.

اتیسم
اختلال اوتیسم

تشخیص اوتیسم

تشخیص اوتیسم مستلزم ایجاد اختلال در هر یک از سه حوزه زیر است

  • ارتباط اجتماعی
  • ارتباط و بازی
  • علایق و فعالیت های محدود

ارتباط اجتماعی شامل اختلال قابل توجه در ارتباطات غیرکلامی، روابط با هم سن و سال های خود و رفتار متقابل اجتماعی و عاطفی است.

 ارتباط و بازی شامل تاخیر یا فقدان کامل زبان گفتاری و فقدان ساختگی یا بازی اجتماعی مناسب برای رشد است.

علایق و فعالیت‌های محدود شامل مشغله‌های فکری، پایبندی به روال‌ها یا تشریفات غیر کاربردی، کلیشه‌ها و رفتارهای حرکتی است.

 برنامه ریزی درمانی برای کودکان اوتیسم پیچیده است، زیرا هر کودک دارای نقاط قوت و ضعف متفاوتی است. شواهدی نشان می‌دهد تشخیص زود هنگام و ارائه خدمات، پیش‌آگهی طولانی ‌مدت را بهبود می‌بخشد، تشخیص زودهنگام را به ویژه برای بهبود مهارت‌های انطباقی و عملکرد آینده کودک مهم می‌سازد.

بیان متنوع این اختلالات هم در بین افراد و هم در درون افراد چالش های خاصی را برای تشخیص و درمان بالینی ایجاد می کند.

چرا کودک مبتلا به اوتیسم به یک نام پاسخ نمی دهد؟

کودکان اوتیسم، بیشتر زمانها دارای مشکل حسی هستند. کلمات در پس زمینه صداهای مختلف مانند کار با لوازم خانگی، ترافیک و غیره به صدا در می آیند و هر صدا برای کودک مبتلا به اوتیسم به همان اندازه قوی است، بنابراین او نمی تواند نام خود را در آن تشخیص دهد.

پاسخ ندادن بیمار اوتیسم

پاسخ ندادن همچنین می تواند ناشی از تاخیر در گفتار یا رشد ذهنی کودک اوتیسم باشد.

تنها یک متخصص  روانپزشکی یا مغز و اعصاب یا کاردرمانگر می تواند دلیل عدم پاسخگویی کودک به نام خود را پس از معاینه جامع تعیین کند.

اوتیسم و ناتوانی فیلترینگ صدا

علائم اوتیسم در نوزادان و کودکان نوپا چیست؟

توماس فریزیر، دکتر، روانشناس بالینی، محقق اوتیسم و استاد روانشناسی در دانشگاه جان کارول، و مدیر ارشد علوم، می گوید: برخی از والدین زمانی که نوزادشان در حدود 6 ماهگی تا 12 ماهگی است، علائم اولیه اوتیسم را تشخیص می دهند حتی شاید زودتر.

البته همه نوزادان در زمان بندی های مختلف رشد می کنند. اما دانستن اینکه در مسیر و روند رشد کودک،  به دنبال چه چیزی باشید می تواند مفید باشد.

به عنوان مثال، نوزادان مبتلا به اوتیسم گاهی از طریق صداها یا حرکات، ارتباط برقرار نمی کنند و ممکن است به تحریک های اجتماعی و محیطی  پاسخ ندهند.

حواستان به این باشد که  آیا نوزاد به اطلاعات اجتماعی و محیط اطراف  واکنش نشان می دهد یا نه.

 در سال اول زندگی، نوزادان شروع به خنده اجتماعی می‌کنند و به مراقب خود لبخند میزنند، نوزادان شروع به صدا سازی  و  غر زدن می کنند و از حرکاتی مانند اشاره کردن استفاده می کنند.

توجه به این نکته مهم است که این  علائم شواهد قطعی برای اوتیسم نیستند. یک عامل اجتماعی یا رشدی دیگر ممکن است علاوه بر اوتیسم یا به جای اوتیسم نقش داشته باشد.

نشانه های اوتیسم در نوزادان تا 3 ماهگی

  • اجسام متحرک را با چشم دنبال نمی کنند
  • حساسیت به صداهای بلند دارند
  • بیانات چهره محدود
  • تشخیص ضعیف چهره (مخصوصاً چهره های جدید)

علائم اولیه اوتیسم بعد از سه سالگی چیست؟ 

والدین و بستگان در صورت مشاهده هر یک از تاخیرهای رشدی یا مشکلات رفتاری باید نگران نوزاد یا کودک نوپای خود باشند و نگرانی های خود را با پزشک اطفال در میان بگذارند تا ارجاعات مناسب برای ارزیابی دریافت کنند.

تاخیرهای رشدی یا مشکلات رفتاری عبارتند از:

  • فقدان یا تاخیر در توسعه زبان گفتاری
  • استفاده مکرر از زبان و یا رفتارهای حرکتی (مانند دست زدن، چرخاندن اشیا)
  • تماس چشمی کم یا بدون تماس چشمی
  • عدم علاقه به روابط هم سن و سال ها
  • فقدان بازی خودجوش یا ساختگی
  • تثبیت مداوم روی قسمت هایی از اجسام

نشانه های اوتیسم که والدین و مراقبان می توانند به دنبال آن باشند چیست؟ 

  • کودکان مبتلا به اوتیسم تمایل دارند اطلاعات موجود در محیط را به روش های منحصر به فردی پردازش کنند و به آنها پاسخ دهند.
  • رفتارهای پرخاشگرانه و یا خودآزاری از خود نشان می دهند که در برخی موارد والدین می ترسند زیرا که مدیریت آن دشوار است.
  • بر یکسانی در روال انجام کارها و مشکل در بیان نیازها به صورت کلامی اصرار دارند.
  • استفاده از حرکات یا اشاره به جای اینکه کلمات را بر زبان بیاورند.
  • به جای زبان عادی و پاسخگویی، کلمات یا عبارات را تکرار می کنند.
  • خندیدن و یا گریه کردن بدون دلیل آشکار
  • نشان دادن ناراحتی به دلایلی که برای دیگران مشخص نیست
  •  تنها بودن را ترجیح می دهد
  • دوری از افراد غریبه و اعضای خانواده
  • کج خلقی و تحمل ناامیدی کم
  • مشکل در برقراری تماس اجتماعی با دیگران
  • احساس ناراحتی در تماس فیزیکی حتی زمانی که این تماس با محبت باشد مانند در آغوش گرفتن
  • تماس چشمی کم یا بدون تماس چشمی حتی زمانی که مستقیماً با او صحبت می شود
  • عدم پاسخگویی به روش های تدریس عادی با اسباب‌بازی‌ها به‌عنوان اشیا بازی می‌کند (مثلاً یک ماشین اسباب‌بازی را به‌عنوان یک بلوک می‌کوبد تا به عنوان وسیله‌ای در حال حرکت)
  •  تمرکز بر روی اشیاء در حال چرخش مانند کولر و فن یا پروانه هلیکوپتر اسباب بازی
  • دلبستگی وسواسی به اشیاء خاص ‌کم استفاده مثلا قوطی کرم یا درب نوشابه….
  • حساسیت بیش از حد آشکار یا حساسیت کمتر به درد
  • با وجود خطرات آشکار آسیب، هیچ ترس واقعی از خطر وجود ندارد.
  •  فعالیت بیش از حد فیزیکی قابل توجه یا کم تحرکی شدید
  •  اختلال در مهارت های حرکتی ظریف و حرکتی درشت
  • عدم پاسخگویی به دستورات شفاهی، اغلب به نظر می رسد که کودک ناشنوا است، اگرچه تست های شنوایی در محدوده طبیعی  و گوش سالم است.

سوالات متداول در مورد اوتیسم

اوتیسم چیست؟

اوتیسم یک بیماری عصبی رشدی است که معمولاً در 3 سال اول زندگی تشخیص داده می شود. به طور کلی والدین زمانی نگران می شوند که فرزندشان در رشد گفتار تاخیر داشته باشد، روابط اجتماعی محدودی داشته باشد و علایق و فعالیت های محدودی داشته باشد. کودک ممکن است از تماس مستقیم چشمی خودداری کند و رفتارهای عجیب و غریب مانند تمرکز بر روی قسمت هایی از اشیاء (مانند ماشین لباسشویی و یا چرخ چرخان ماشین اسباب بازی) از خود نشان دهد.

ممکن است حرکات غیرعادی مانند تکان دادن دست، خود تحریکی یا راه رفتن روی انگشتان پا وجود داشته باشد. اگرچه علت اوتیسم ناشناخته است، اما عموماً اعتقاد بر این است که علت ممکن است به دلیل عوامل متعددی باشد. بسیاری از شرایط ژنتیکی، محیطی، متابولیک و عصبی که بر عملکرد طبیعی مغز تأثیر می‌گذارند در حال تحقیق هستند.

تشخیص اوتیسم مستلزم ایجاد اختلال در هر یک از سه حوزه زیر است

  • ارتباط اجتماعی
  • ارتباط و بازی
  • علایق و فعالیت های محدود

ارتباط اجتماعی شامل اختلال قابل توجه در ارتباطات غیرکلامی، روابط با هم سن و سال های خود و رفتار متقابل اجتماعی و عاطفی است.

 ارتباط و بازی شامل تاخیر یا فقدان کامل زبان گفتاری و فقدان ساختگی یا بازی اجتماعی مناسب برای رشد است.

علایق و فعالیت‌های محدود شامل مشغله‌های فکری، پایبندی به روال‌ها یا تشریفات غیر کاربردی، کلیشه‌ها و رفتارهای حرکتی است.

 برنامه ریزی درمانی برای کودکان اوتیسم پیچیده است، زیرا هر کودک دارای نقاط قوت و ضعف متفاوتی است. شواهدی نشان می‌دهد تشخیص زود هنگام و ارائه خدمات، پیش‌آگهی طولانی ‌مدت را بهبود می‌بخشد، تشخیص زودهنگام را به ویژه برای بهبود مهارت‌های انطباقی و عملکرد آینده کودک مهم می‌سازد.

بیان متنوع این اختلالات هم در بین افراد و هم در درون افراد چالش های خاصی را برای تشخیص و درمان بالینی ایجاد می کند.

چرا کودکان مبتلا به اوتیسم در یادگیری در یک کلاس معمولی مشکل دارند؟

 دلایل زیادی وجود دارد که یک کودک مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم قادر به یادگیری در یک کلاس معمولی نیست. بعضی از این مشکلات در زیر لیست شده است اما محدود به همه آنها نیستند.

  • ناتوانی های یادگیری
  • حسی 
  • درکی 
  • حافظه و شناخت
  •   توجه و تمرکز
  •  تاخیر در گفتار و ارتباط
  • پرخاشگری به خود یا دیگران
  •  بی ثباتی عاطفی 

یک کودک مبتلا به اختلال اوتیسم برای شرکت در کلاس درس نیاز به حمایت و مراقبت دارد. بنابراین باید تلاش‌های ویژه‌ای توسط والدین و مراقبان برای حضور در کلینیک های توانبخشی (کاردرمانی و گفتاردرمانی) صورت بگیرد تا بررسی گزینه‌ها انجام بشود و توانایی‌های کودک به حداکثر برسد.

آیا درمان هایی برای بیماری اوتیسم وجود دارد؟

تا این لحظه هیچ درمان منحصر به فردی برای ریشه کن کردن و  یا برای درمان اوتیسم وجود ندارد. هر کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم مجموعه ای منحصر به فرد از تاخیرهای رشدی، نقص گفتار، آسیب های اجتماعی و شناختی دارد.

بنابراین، باید برنامه‌های درمانی جامعی برای هدف قرار دادن مشخصات منحصر به فرد هر کودک از نقاط قوت و اختلالات عملکردی  (کاردرمانی حسی ، کاردرمانی ذهنی و شناختی و توجهی و گفتاردرمانی) ایجاد شود. 

آیا درمان دارویی برای اوتیسم وجود دارد؟

تا این لحظه هیچ درمان دارویی برای درمان علائم اصلی اوتیسم وجود ندارد. با این حال، اغلب کودکان مبتلا به اوتیسم رفتارهای آزاردهنده ی تکراری، کلیشه‌ای یا خود آسیب‌رسان از خود نشان می‌دهند که می‌تواند برای کودک و والدین ناراحت‌کننده باشد.

در مواردی که کودک ممکن است به طور مکرر به خود ضربه بزند، بی ثباتی خلقی داشته باشد یا نسبت به سایر کودکان یا اعضای خانواده پرخاشگر باشد، ممکن است مداخله دارویی ضروری باشد.

سازمان بهداشت جهانی استفاده از داروی ریسپریدون را برای هدف قرار دادن رفتارهای ناهنجار اوتیسم، مانند بی ثباتی شدید، خلق و خو و پرخاشگری تایید کرده است.

داروهای دیگری وجود دارد که در حال حاضر برای کمک به کاهش رفتارهای مشکل ساز در اوتیسم در حال مطالعه هستند، اما هیچ درمان تایید شده توسط FDA وجود ندارد.

افراد مبتلا به اوتیسم برای سود بردن از مداخلات آموزشی و سایر مداخلات و ماندن در محیط‌های کمتر محدودشده از طریق مدیریت رفتارهای شدید و چالش برانگیز از دارو استفاده می کنند.

اما اهداف دارو شامل ویژگی هایی مانند پرخاشگری، رفتار آسیب زننده به خود، بیش فعالی، بی توجهی، اضطراب، رفتارهای اجباری، سایر رفتارهای تکراری یا کلیشه ای و اختلالات خواب است.

گاهی اوقات از SSRI برای رفع علائم خلق و خو یا اضطراب در کودکان و نوجوانان مبتلا به اوتیسم استفاده می شود.

دسته بندی اوتیسم

در سال 2013، انجمن روانپزشکی آمریکا یا APA ویرایش پنجم کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی  یا DSM-5 را منتشر کرد. کتاب راهنمای مورد استفاده برای تشخیص اختلالات روانی است. سطح بندی اوتیسم مربوط به کتاب DSM-5 سه سطح شدت ADS  را معرفی کرد.

  • یک که نیازمند به پشتیبانی است.
  • دو که نیازمند به پشتیبانی قابل توجه است.
  • سه که نیاز به پشتیبانی بسیار قابل توجه است.

متن کامل سطوح شدت کتاب DSM-5، برای اختلال طیف اوتیسم یا ADS  با مجوز APA در زیر ارائه شده است.

اوتیسم سطح یک؛ که نیاز به حمایت دارد.

در اوتیسم سطح یک، نقص در ارتباطات اجتماعی، باعث آسیب های قابل توجهی می شود. شروع تعاملات جمعی و پاسخ غیر معمول یا ناموفق به ارتباط با دیگران، از جمله این مشکلات است.

در نظر اول کاهش علاقه به رابطه های اجتماعی دیده می شود. به عنوان نمونه، فردی که می تواند با جملات کامل صحبت کند و درگیر ارتباط است. در گفتگوی رفت و برگشتش با دیگران با شکست مواجه می شود. تلاش هایش برای دوست یابی عجیب و غریب و معمولاً ناموفق است.

رفتارهای محدود و تکراری، انعطاف ناپذیری رفتاری، باعث تداخل قابل توجهی در عملکرد، در یک یا چند زمینه می شود. مشکلات در جابجایی بین فعالیت ها و سازماندهی و برنامه ریزی، استقلال را مختل می کند.

اوتیسم سطح دو؛ که نیاز به حمایت قابل توجه دارد.

در اوتیسم سطح دو، ارتباطات اجتماعی ناقص، مخصوصا در مهارت های کلامی و غیرکلامی؛ آسیب های اجتماعی، حتی با وجود حمایت ها آشکار می شود.

محدودیت تعاملات اجتماعی و پاسخ‌های کاهش یافته یا غیرعادی به پیشنهادات اجتماعی دیگران، شروع می شود.

به عنوان مثال، فردی که جملات ساده ای را بیان می کند، تعاملش به علایق خاص و محدود است، و ارتباط غیرکلامی عجیب و غریبی دارد. رفتارهای محدود و تکراری و  انعطاف ناپذیری رفتار، دشواری در کنار آمدن با تغییر، یا سایر رفتارهای محدود و تکراری به قدری غالب به نظر می رسد. که برای ناظر گاه به گاه آشکار است  و در عملکرد در زمینه های مختلف اختلال ایجاد می کند. پریشانی یا مشکل در تغییر تمرکز یا عمل وجود دارد.

اوتیسم سطح سه؛ که نیاز به حمایت بسیار قابل توجه دارد.

اوتیسم ارتباطات اجتماعی نقص شدید در مهارت های ارتباط اجتماعی، کلامی و غیرکلامی که منجربه اختلال شدید در عملکرد شده است.

شروع تعاملات اجتماعی، بسیار محدود است. دارای کمترین پاسخ به تعاملات اجتماعی از سوی دیگران می باشد.

به عنوان مثال، کودک اوتیسم با کلمات معکوس و محدود، به ندرت شروع به تعامل می کند. زمانی که این کار را انجام می دهد، پاسخ های نادرستی را به پرسش ها و رفتارها می‌دهد. تنها به رفتار ها و پرسش های اجتماعی بسیار مستقیم پاسخ می دهد.

کلیشه های  زیاد و رفتارهای تکراری و وسواس در رفتار دارد. در کنار آمدن با تغییر، یا سایر رفتارهای محدود و تکراری دشواری شدید دارد. همچنین دارای بیقراری شدید است. به طور قابل توجهی با اختلال در تمام رفتارها و پریشانی و مشکل در تغییر تمرکز یا عمل مواجهه است.

تفاوت اوتیسم با آسپرگر چیست؟

آسپرگر دیگر یک تشخیص مستقل نیست، اما درک تفاوت بین تشخیص اوتیسم و تشخیص آسپرگر از لحاظ تاریخی مهم است. دانستن تفاوت بین اوتیسم و آسپرگر می تواند بر نحوه برخورد خانواده ها با درمان تأثیر بگذارد.

بیش از 70 سال پیش، پزشکان آسپرگر را به عنوان تشخیص جدا تلقی می کردند. بسیاری از متخصصان بر این باور بودند که آسپرگر شکل خفیف‌تری از اوتیسم است که منجر به منشأ عبارت «اوتیسم عملکرد بالا» شد. اکنون، کودکان مبتلا به علائم آسپرگر به عنوان کودک مبتلا به  اختلال طیف اوتیسم (ASD) تشخیص داده می‌شوند.

علائم آن‌ها معمولاً در سمت خفیف‌تر است، اما هر کودک علائم متفاوتی را تجربه می‌کند. از این رو کلمه “طیف”،  ASD دارای طیف گسترده ای از علائم و تجربیات است.

به عنوان مثال، برخی از کودکان مبتلا به ASD غیرکلامی هستند یا ممکن است ضریب هوشی پایینی داشته باشند. دیگران ضریب هوشی بالاتری دارند و فقط نقایص اجتماعی جزئی دارند. بدون توجه به علائم، مهم است که در اسرع وقت برای کودک مبتلا به ASD  به روانپزشک و بعد از آن به کلینیک های توانبخشی مراجعه نمایید.

مداخله زودهنگام یکی از مطمئن‌ترین راه‌هایی است که کودک شما مهارت‌های لازمه زندگی را توسعه می‌دهد و مستقل می‌شود.

برخی از کودکانی که در محیط های درمان به عنوان اوتیسم شناخته می شوند، علایم شبه اوتیسمی دارند. این ناشی از اختلال پردازش حسی است. با استفاده از تمرینات دقیق حسی  این مشکلات کاملا برطرف می شود. پس کودک به طیف کودکان عادی منتقل می شود.

تشخیص درست و دقیق کودک اوتیسم است یا اختلال پردازش حسی، در محیط های کلینیک کاردرمانی و ارزیابی های دقیق انجام می‌گیرد.

برای درک اولیه این موضوع لازم است که مقایسه سطحی بین اوتیسم و اختلال پردازش حسی را انجام بدهیم.

اوتیسم (Autism Spectrum Disorder – ASD) و اختلال پردازش حسی (Sensory Processing Disorder – SPD) دو وضعیت متفاوت هستند. برخی ویژگی‌های مشترک دارند. علت، علائم و نحوه درمان آن‌ها متفاوت است. در ادامه، این دو اختلال را از جنبه‌های مختلف بررسی می‌کنیم.

تعریف و ماهیت هر اختلال

 اوتیسم (ASD) چیست؟

اوتیسم یک اختلال عصبی رشدی است. بر نحوه ارتباط، تعامل اجتماعی، رفتار و پردازش اطلاعات در مغز تأثیر می‌گذارد. کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم، معمولاً در درک احساسات دیگران، برقراری ارتباط و رفتارهای اجتماعی مشکل دارند. این اختلال در یک طیف قرار دارد. به این معنی که شدت علائم در هر فرد متفاوت است.

 اختلال پردازش حسی (SPD) چیست؟

اختلال پردازش حسی (Sensory Processing Disorder) یک وضعیت عصبی است. در آن مغز نمی‌تواند اطلاعات حسی را به‌طور مؤثر پردازش و تفسیر بکند. این اطلاعات شامل حس بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لامسه، تعادل (دهلیزی) و حس عمقی (پروپریوسپشن) است.

کودکان دارای SPD ممکن است نسبت به برخی محرک‌ها بیش‌حساس (Oversensitive) یا کم‌حساس (Undersensitive) باشند. در هماهنگی حرکتی، تعادل و تنظیم هیجانی مشکل داشته باشند.

علت‌شناسی وعوامل مؤثر

ویژگی‌ها اوتیسم (ASD) و اختلال پردازش حسی (SPD)

علت اصلی اختلال در رشد و عملکرد مغز، به‌ویژه در نواحی مرتبط با تعامل اجتماعی، ارتباطات و پردازش اطلاعات، اختلال در نحوه پردازش اطلاعات حسی توسط سیستم عصبی مرکزی است.

  • زمینه ژنتیکی

عوامل ژنتیکی نقش مهمی دارند. احتمالاً دارای عوامل ژنتیکی است اما به‌اندازه اوتیسم مشخص نیست.

  • تأثیر محیطی

برخی عوامل محیطی (مانند مواجهه با سموم در دوران بارداری) ممکن است نقش داشته باشند. محیط می‌تواند بر شدت علائم تأثیر بگذارد، اما علت اصلی آن نیست.

علائم و نشانه‌ها

 علائم اصلی اوتیسم (ASD)

مشکلات در ارتباط اجتماعی و تعاملات بین فردی
  • مشکل در تماس چشمی و درک احساسات دیگران
  • عدم علاقه به بازی‌های گروهی و تعاملات اجتماعی
  • مشکل در درک نشانه‌های غیرکلامی (مثل زبان بدن و تن صدا)
الگوهای رفتاری تکراری و علایق محدود
  • انجام حرکات تکراری (مثل تکان دادن دست، چرخیدن)
  • علاقه شدید به موضوعات خاص و تکراری (مثل ماشین‌ها، نقشه‌ها)
  • مقاومت در برابر تغییر در روال‌های روزمره
واکنش‌های غیرعادی به محرک‌های حسی
  • برخی کودکان اوتیسم ممکن است نسبت به صداها، نور، لباس‌های خاص یا بافت غذاها حساس باشند.
  • برخی ممکن است به تحریکات شدید نیاز داشته باشند. مثلاً به فشرده شدن یا چرخیدن علاقه داشته باشند.

 علائم اصلی اختلال پردازش حسی (SPD)

مشکلات در تنظیم پاسخ به اطلاعات حسی
  • بیش‌حساسیت (Hypersensitivity)

اجتناب از لمس شدن، ترس از صداهای بلند، ناراحتی از لباس‌های خاص

  • کم‌حساسیت (Hyposensitivity)

نیاز به تحریکات شدید مانند پریدن، فشردن اجسام یا تکان دادن بدن

مشکلات در هماهنگی حرکتی و تعادل
  • در دویدن، پریدن، بالا رفتن از پله‌ها دارای مشکل هستند.
  • در مهارت‌های حرکتی ظریف مانند بستن دکمه‌ها، نوشتن یا استفاده از قیچی، ضعیف هستند.
چالش در تنظیم هیجانات و رفتارها
  • ممکن است در موقعیت‌های جدید دچار استرس یا ناامیدی بشوند.
  • در تطبیق با تغییرات محیطی و نیاز به محرک‌های خاص برای آرامش مشکل دارند.

تفاوت‌های کلیدی بین اوتیسم و SPD

آیا ممکن است یک کودک هم اوتیسم داشته باشد و هم SPD؟

بله! بسیاری از کودکان اوتیسم، علائم اختلال پردازش حسی (SPD) را نیز دارند، اما همه افراد دارای SPD، اوتیسم نیستند. مطالعات نشان می‌دهند که بیش از ۸۰٪ کودکان اوتیسم دارای مشکلات پردازش حسی هستند.

 اگر کودک فقط SPD داشته باشد

ممکن است در تنظیم پاسخ‌های حسی مشکل داشته باشد. اما تعامل اجتماعی و زبانش طبیعی باشد.

 اگر کودک اوتیسم داشته باشد

علاوه بر مشکلات حسی، در ارتباط اجتماعی، زبان و رفتارهای تکراری نیز مشکل خواهد داشت.

درمان و راهکارهای حمایتی

 درمان برای اوتیسم (ASD)

  • رفتاردرمانی (ABA – Applied Behavior Analysis) برای بهبود مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی
  • گفتاردرمانی برای بهبود مهارت‌های زبانی و ارتباطی
  • کاردرمانی برای بهبود هماهنگی حرکتی و مهارت‌های روزمره
  • درمان‌های دارویی در صورت نیاز برای کاهش اضطراب یا رفتارهای تکراری

 درمان برای اختلال پردازش حسی (SPD)

  • کاردرمانی حسی برای کمک به پردازش بهتر اطلاعات حسی
  • تمرینات فیزیکی و تعادلی مانند تاب خوردن، پریدن، بازی‌های حرکتی
  • استفاده از وسایل کمکی مانند لباس‌های فشاری، توپ‌های تعادلی و تجهیزات یکپارچگی حسی

جمع‌بندی

اگر کودک شما مشکلات اجتماعی، ارتباطی و رفتاری همراه با حساسیت‌های حسی دارد، احتمالاً دچار اوتیسم است.

اگر کودک فقط در پردازش حس‌ها مشکل دارد، اما تعامل اجتماعی خوبی دارد، احتمالاً دچار اختلال پردازش حسی (SPD) است.

 برای تشخیص دقیق، مراجعه به متخصص کاردرمانی، روان‌شناس کودک یا متخصص رشد و تکامل ضروری است.

در کلینیک کاردرمانی آترا، ما کاردرمانی تلفیقی( حسی ذهنی شناختی دست و گفتاردرمانی ) را برای کمک به کودکان در توسعه این مهارت‌ها و داشتن زندگی مستقل رضایت‌بخش ارائه می‌کنیم.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

پیمایش به بالا