علائم هشداردهنده نوزادان تازه متولد
علائم هشداردهنده نوزادان تازه متولد، راهنمایی علمی و کاربردی برای والدین و مراقبان کودکان، داستانی که میتواند زندگی یک فرد یا هر خانوادهای را تغییر بدهد.
حقیقت: چند سال پیش مادری به کلینیک مراجعه کرد و با بغض گفت:
“پسرم بعد از تولد، تا چهار ساعت شیر نخورد. ما فکر میکردیم طبیعی است. اما در همین فاصله، قند خونش افت کرد، تشنج کرد و بعد از آن تشخیص فلج مغزی (CP) برایش گذاشته شد. هیچ وقت فکر نمیکردم یک تاخیر ساده در شیر خوردن، زندگی فرزندم را این گونه زیر و رو بکند.”
این داستان واقعی نشان میدهد که بیتوجهی به علائم اولیه نوزادان میتواند عواقب جبرانناپذیری داشته باشد. افت قند خون یکی از شایعترین مشکلات متابولیک نوزادان است. اگر بهموقع تشخیص داده نشود، میتواند باعث تشنج، آسیب مغزی و در نهایت مشکلات حرکتی و عصبی مانند فلج مغزی بشود.
علائم فیزیولوژیک و حیاتی
یکی از اولین زنگ خطرها در نوزاد، تغییرات در علائم حیاتی است.
- توقف موقت تنفس (آپنه)
- تنفس سریع یا دشوار
- صدای غیرطبیعی هنگام تنفس از نشانههای مهم مشکلات ریوی یا عصبی هستند.
- کبودی، رنگپریدگی یا تغییر رنگ لبها و اندامها میتواند نشانه کاهش اکسیژن یا اختلال در گردش خون باشد.
- دمای بدن پایینتر از حد طبیعی یا تب ناگهانی، از هشدارهای جدی محسوب میشوند.
توجه: نوزادی که تمایلی به مکیدن شیر ندارد یا مرتب استفراغ میکند، باید بلافاصله بررسی بشوند.
علائم عصبی و رفتاری
علائم عصبی معمولاً خیلی زود ظاهر میشوند.
- تشنج
- حرکات غیرارادی یا لرزشهای مکرر
- خوابآلودگی غیرعادی یا برعکس بیقراری شدید، میتوانند از نشانههای آسیب مغزی یا اختلال متابولیک باشند.
- بدن نوزاد بیش از حد شل یا بیش از حد سفت به نظر برسد، باید به مشکلات عصبی یا متابولیک شک کرد.
علائم اسکلتی و ظاهری
برخی از مشکلات مادرزادی و اسکلتی در ظاهر نوزاد تازه متولد شده قابل مشاهده هستند.
- عدم تقارن در حرکت دستها یا پاها
- شلی یا سفتی مفاصل
- محدودیت در حرکت طبیعی اندامها
- بدشکلیهایی مانند شکاف لب و کام یا انحنای غیرطبیعی ستون فقرات، همگی زنگ خطر محسوب میشوند.
- نوزادی که حتی در روزهای اول زندگی نمیتواند سر خود را در وضعیت طبیعی نگه دارد، باید تحت بررسی دقیق قرار گیرد.
علائم پوستی و متابولیک
- زردی شدید در ساعات اولیه
- تغییر رنگ غیرطبیعی پوست (کبودی یا خاکستری شدن)
- لکههای پوستی غیرمعمول یا خونریزیهای ریز زیرپوستی، میتوانند نشانه اختلالات جدی باشند.
- کاهش وزن بیش از ۱۰٪ نسبت به وزن تولد، یک هشدار مهم است که نباید نادیده گرفته بشود.
چرا شناسایی این علائم اهمیت دارد؟
همانطور که در داستان ابتدای متن دیدیم، یک تغییر ساده در روند طبیعی (مثل شیر نخوردن در ساعات اولیه) میتواند به افت قند خون و آسیب دائمی منجر بشود. اگر والدین و مراقبان کودک به این نشانهها حساس باشند و سریع اقدام بکنند، میتوانند جلوی بسیاری از آسیبهای حرکتی و مغزی را در آینده بگیرند.
نتیجهگیری:
تشخیص به موقع علائم فیزیولوژیک، عصبی، اسکلتی و متابولیک در نوزادان تازه متولد شده، نه تنها جان کودک را نجات میدهد، بلکه آینده توانبخشی او را هم تضمین میکند. در کلینیک کاردرمانی آترا، هدف ما افزایش آگاهی والدین و مراقبان کودک برای پیشگیری از چنین مشکلاتی است.
بسیار مفید وکاربردی